Óboðin gestur

Fékk hunangsflugu inn til mín í kvöld. Ekki sá gestur sem ég vil fá í eldhúsið. Mér er nokk sama um kóngulærnar sem eru hér um allt, þær má kremja auðveldlega, en þessi stóru loðnu röndóttu kvikindi eru mér alls ekki að skapi.

En ég varð forvitin og googlaði hunangsflugu, bara svona upp á djókið, þó mér sé alls ekki skemmt. Og ég fann nokkrar greinar um hunangsflugur. Langar að deila með ykkur smá fróðleik:

Á Vísindavef Háskóla Íslands segir að Hunangsflugur séu af ætt býflugna en ólíkt býflugum gera þær sér ekki varanlegt bú. Lengi vel var aðeins ein tegund af ættinni hér á landi en nú eru þær þrjár (eða fjórar með þeirri nýju tegund sem vart varð við á suður og suðvesturlandi nú í vor).

Gamla íslenska hunangsflugan heitir móhumla (Bombus jonellus). Hún er nokkuð algeng á láglendi um allt land en er mest í dreifbýli og finnst sjaldan í þéttbýli. Íslendingar kalla hana hunangsflugu eða randaflugu."

Enfremur segir að Móhumludrottningarnar vakni úr vetrardvalanum í seinni hluta maímánaðar. Fyrstu vikurnar geri drottningin ekkert annað en að safna orku eftir dvalann, aðallega á reklum víðitegunda (frjókornum og hunangi). Hún sækir einnig í ýmsan annan gróður svo sem bláberjalyng, blóðberg og hvítsmára.

Samhliða orkusöfnuninni leitar drottningin að holu til að gera sér bú yfir sumarið. Bú eru algeng í holum undir stórum steinum, inni í hlöðnum steini eða jafnvel í gömlum músaholum. Þegar drottningin hefur fundið heppilegan stað hefst hún handa við að flytja mosa og sinu í holuna og gera hreiður.

Næst ber hún hunang og frjókorn í búið og býr til flata köku sem aðallega er gerð úr frjókornum. Í kökuna gerir hún hólf úr vaxi, en vax framleiða hunangsflugur úr kirtlum í afturbolnum. Í hólfið verpir drottningin 10-12 eggjum. Við hliðina á klakhólfinu gerir hún svo annað hólf sem hún fyllir með hunangi. Hún lokar klakhólfinu með vaxi og situr á því meðan eggin eru að klekjast út til að halda á þeim hita. Útungunin tekur um viku og á meðan lifir drottningin á hunanginu úr hinu hólfinu.

Eftir að lirfurnar klekjast út lifa þær á frjókornakökunni. Drottningin slakar ekkert á eftir klak fyrstu eggjanna því hún dregur jafnharðan björg í bú til að bæta við frjókornakökuna og byggir ný klakhólf og verpir.

Hjá móhumlunni líður yfirleitt mánuður frá því að klak verður þar til að fyrstu púpurnar opnast og út koma fullþroskuð kvendýr. Þessi tími er þó breytilegur milli tegunda hunangsflugna. Kvenflugurnar sem vaxa úr grasi nefnast þernur. Þær sinna forðasöfnun og sjá um ungviðið. 

Svona gengur þetta frameftir sumri, eða þangað til fjöldi þerna er orðinn nægilegur. Þá verpir drottningin eggjum sem síðar verða að karldýrum og drottningum. Eina hlutverk karldýranna er að frjóvga egg drottninganna. Drottningarnar geyma sæðið fram á næsta vor því þó að dýrin makist um haustið á frjóvgunin sér ekki stað fyrr en vorið eftir. Karldýrin og þernurnar drepast um haustið og búið leysist upp en verðandi drottningarnar gera sér holu í jörðinni og leggjast með sæðisskammta sína í dvala yfir veturinn. Næsta vor stofna þær bú líkt og móðir þeirra gerði vorið áður.

Ekki veit ég nú hvort vinkona vor er Móhumla, en eitt er víst að ég fæ aldrei svona gesti nema þegar Bóndinn er að heiman.  Síðast þegar hunangsfluga flaug inn um gluggan hjá mér var hann heldur ekki heima.

Athugasemdir

[Sigrún Óskars, 6.6.2010 kl. 09:30]

eru þær ekki hættulausar, ráðast ekkert á mann eins og geitungar.

Mér finnst þær svo miklar "dúllur" loðnu hunangsflugurnar þegar þær suða oní blómunum með rassinn uppí loft

takk fyrir þennan fróðleik

[Þórhildur Daðadóttir, 8.6.2010 kl. 08:41]

Ekki inn í hús samt, takk.